Փոխառյալ բառերը հայերենում

Լեզվի փոխառյալ բառերն այն բառերն են, որոնք ժամանակի ընթացքում ընտելացվել են այլ լեզուներից: Փոխառությունները օտար ժողովուրդների հետ տնտեսական, քաղաքական, մշակութային կապերի արդյունք են: Շփման հետևանքով նոր հասկացություների հետ լեզվի մեջ մուտք են գործում նաև իրենց բառերը։ Հայերենում կան հազարավոր իրանական, հունական, թուրքական, արաբական փոխառություններ: Փոխառությունների առաջացումը պայմանավորված է տվյալ ազգերի հարաբերություններից: Շատ բառեր կան, որոնք ունեն հայերեն իրենց անվանումը, սակայն ժամանակակից առօրյա խոսքում օգտագործում են իրենց փոխառությունները: Սակայն կան նաև բառեր, որ մինչև հիմա օգտագորվում են ինչպես՝ հայերենում, այնպես ել պարսկերենում, արաբերենում և թուրքերենում՝ խոսակցական և գրական բառապաշարում:

Ազգային փոքրամասնությունները Հայաստանում

Ազգային փոքրամասնությունները տվյալ պետության սահմաններում բնակվող այն ազգություններն են, որոնք փոքրամասնություն են կազմում դրա հիմնական ազգության համեմատությամբ, տարբերվում լեզվով, կրոնով կամ ազգային այլ հատկանիշներով։ Հայաստանում 2011 թվականին անկացված մարդահամարի տվյալների համաձայն ազգային փոքրամասնություն կազմող էթնիկ խմբերից են եզդիները, ռուսները, ասորիները, հույներ, վրացիներ, լեհեր, պարսիկներ, քրդեր, հրեաներ, գերմանացիները: Ընդհանուր նրանց թիվը կազմում է Հայաստանի բնակչության 2%-ը: Նրանք ունեն տարբեր ավանդույթներ և տարբեր կրոններ, բայց դա չի խանգարել նրանց տարիներ շարունակ ապրել կողք-կողքի: Որոշ ավանդույթներ նույնիսկ իրար են խառնվում ժամանակի ընթացքում, սակայն ազգերի մշակույթը մնում է նույնը, իսկ ազգերը շարունակում են պահպանել իրենց մշակույթը և հավատարիմ են մնում իրենց կրոնին:

Հայերենն իր երկու ճյուղերով՝ արևելահայերեն և արևմտահայերեն

“Մայների լեզվի օրեր”

Հայ մշակույթը հարուստ է իր տերմինական անցյալով։ Արևմտահայերենն ու արևելահայերենը ժամանակակից հայերենի երկու ճյուղերից են։ Արևմտահայերենով խոսում է սփյուռքահայության մեծ մասը։ Իսկ արևելահայերենով խոսել են և խոսում են արևելքի հայերը: Արևմտահայերենը ձևավորվել է 19-րդ դարի սկզբերում։ Այն հիմնված է Թուրքիայի հայության բարբառի վրա։ Արևմտահայերենի հնչյունական համակարգը զգալիորեն տարբերվում է արևելահայերենից։ Արևելահայերենը ձևավորվել է 19-րդ դարի սկզբում։ Արևելահայերենը ժամանակակից աշխարհաբար հայերենն է, որով խոսում է Հարավային Կովկասի՝ մասնավորապես Հայաստանի և Իրանի հայությունը։ Գրաբարը փոխարինեցին արևելահայերենով, և սկսեցին զարգացնել և ընդունեցին որպես պաշտոնական գրական լեզու։ Արևմտահայերենն ու արևմտահայերենը ունեն նույն հիմքը՝ գրաբարը։ Սակայն իրարից տարբերվում են որոշ տերմինոլոգիական տարրերով։ Արևելահայերենի հիմքում ընկած է Արարատյան բարբառը, արևմտահայերենի հիմքում՝ Պոլսի բարբառը։ Արևելահայերենն ավելի մոտ է գրաբարին իր բառապաշարով և հնչյունական կողմով, արևմտահայերենը հեռու է գրաբարից արտասանությամբ, սակայն բառապաշարով և ձևաբանությամբ նման է։

Աղբյուր

“Women to drive movement” in Saudi Arabia

In 2018 53% of the people who took their driving tests were women. The idea of females driving and having a driver’s license is getting more common into world’s culture. However, not all countries would accept that and some women still struggle to have the rights. Since 1957 in Saudi Arabia women weren’t allowed to drive. Saudi Arabia was the only country were women weren’t allowed to drive their own car or a public transport. That was until recent reformations that started in 2018. Mohammed bin Salman, the county’s leader, enacted the measure of women driving, as well eased other restrictions on women. However, before the law was accepted many activists were put behind bars. One year after the ban on female drivers has been lifted tens and thousands of women got their driver’s licenses. Until now women in Saudi Arabia can legally drive and become drivers. That is actually a historical move that cracked a window to new freedom for women who have lived under repressive laws for decades. In Saudi Arabia having a car is a necessity due to a lack of reliable public transport system. Now women there can drive, go out without needing to ask a private driver or a male relative to take them.

Source