Սփյուռքահայ գրականություն․ Զահրատ

Զահրատի իրական անունն է Զարեհ Ցալտըզճյան։ Նա ծնվել է Կոստանդնուպոլիսում։ Ունենալով Թուրքիայի քաղաքացիություն, նա չի կորցրել իր մեջ հայի ազգությունը և ստեղծագործելով կերտել է հայկական մշակույթ։ 1943 թվականից սկսել են հրապարակվել Զոհրատի բանաստեղծությունները։ Նա ստեղծագործում էր արևմտահայերեն, իր գրքերը թարգմանվել են նաև անգլերեն, հունարեն, լիտվերեն և ֆրանսերեն։ Իր ժողովածուներից են՝ «Մեծ քաղաքը», «Գունավոր սահմաններ», «Բարի երկինք», «Բանաստեղծություններ», «Ծայրը ծայրին» և այլ ժողովածուներ։ Իր բանաստեղծություններում և երկերում պահված են իր տխուր և ողբերգական մտքերը։ Նա չի գրում պարզ, ստիպելով ընթերցողին երկար մտածել և վերլուծել իր գրածը։ Հետաքրքիր է Զահրատի գրածներում հասկանալը նրա հոգեվիճակը, մարդ, ով ապրել է տարբեր քաղաքներում, և ստեղծագործել այդ քաղաքների օտարության մեջ։

Զահրատի երկերից։

Զահրատի ստեղծագործություններից է “Էջմիածին” վեռնագրով կարճ բանաստեղծությունը, որը անկախ իր կարճ լինելուց ունի մեծ ասելիք։ Խոսքը գնում է քարի մասին, որը չունի իր մեջ ոչինչ։ Սակայն, երբ այն դարձնում են խաչքար, այն ձեռք է բերում սրբություն։ Հասարակ քարը չունի հոգի, իսկ խաչքարի մեջ Զահրատը տեսնում է ջուր, արև և հոգի։ Այն վեռնագրել է “Էջմիածին”, հետևաբար խոսում է Էջմիածնի խաչքարերի մասին։

Էջմիածին

Քարը ջուր չէ
-գետի նման չի հոսիր

Քարը օդ չէ
-Չի մխար խունկի պէս

Արեւ չէ՝
-Մեր կանթեղին չի հասնիր

Քարը ոչ ջուր է- ոչ օդ- ոչ արեւ
եթէ խաչքար չէ

———————————————

Աղբյուր